‘Blindengeleidehonden doen gewoon onwijs goed werk!’
Feike is de derde pup die Anita Harmans (48) en haar gezin klaarstomen voor de opleiding tot blindengeleidehond. “Binnenkort is de laatste test om te zien of Feike er klaar voor is. Het afscheid komt dus snel dichterbij.”
“Zo’n test voelt echt als een examen en ik hoop maar dat Feike braaf luistert, meteen terugkomt als ik haar roep na het losrennen, netjes vooruitloopt, niet aarzelt bij het instappen van de bus en de trein. Als Feike het goed doet, heb ik mijn werk als opvoeder goed gedaan.”
Hoe fijn Anita het ook zou vinden om dat te horen, het betekent wel dat Feike dan naar het opleidingscentrum van KNGF Geleidehonden in Amstelveen gaat voor een interne training van zeven tot acht maanden om het echte geleidewerk te leren.
Hoe het begon
Anita (47) werkte in de gezinszorg, maar kwam in 2005 thuis te zitten met reumatische klachten. “Soms is er een periode dat ik geen kant op kan en alles pijn doet. Maar gelukkig kan ik me over het algemeen redelijk bewegen. Toen het werk te zwaar werd, had ik zeeën van tijd die ik nuttig wilde besteden. Plotseling schoot me een artikel te binnen over puppypleeggezinnen dat ik ooit in de wachtkamer bij de dierenarts had gelezen.”
Destijds was het niet te combineren met haar werk, maar nu lag de situatie anders. Bovendien had het gezin kort daarvoor afscheid moeten nemen van een van hun eigen honden.
“Cinda liet een lege plek achter en nu hadden we alleen Tessa nog. In onze wijk zag ik regelmatig een vrouw met een geleidehond. En telkens als ik haar zag, raakte het me om die twee samen hun weg te zien vinden over straat, naar het station, winkels in, trapje op, en dat alles zonder enige hulp. Blindengeleidehonden doen gewoon onwijs goed werk: daar wilde ik wel mijn steentje aan bijdragen.”Nadat de familie Harmans het certificaat ‘puppypleeggezin’ had gekregen, verscheen Bramble op het toneel. Perro volgde en deze twee honden hebben inmiddels de hele opleiding doorlopen en werken nu voor een slechtziend baasje.
Laat je niet gek maken!
Het belangrijkste van een puppypleeggezin is dat een pup de kans krijgt om in een huiselijke, veilige omgeving van kleins af aan te wennen aan de leefwereld waarin hij straks terechtkomt als hij eenmaal ‘in functie’ is.
Anita legt uit: “Geleidehonden moeten de drukte op een station kunnen verdragen, niet ongeduldig worden tijdens het shoppen in een druk winkelcentrum, niet bang zijn voor onweer en zich niet laten afleiden door andere honden. De pup mag uiteindelijk echt nergens meer van staan te kijken en zich niet gek laten maken. Zijn baasje moet immers onder alle omstandigheden op de hond kunnen vertrouwen.”
Een pup trainen kost veel tijd. Anita vindt het moeilijk in te schatten hoeveel uur per dag ze in de opvoeding van Feike steekt. “Je traint een hond vrijwel continu maar wel stap voor stap. Neem een groep spelende kinderen: eerst zal ik er met de hond van een afstandje naar kijken, maar later ga ik de hond juist uitlaten als de scholen uitgaan. En ik ga eerst naar het plaatselijke stationnetje om naar de treinen te kijken. Pas later gaan we met de trein naar Rotterdam en leer ik de hond om in de trein rustig onder m’n stoel te blijven liggen. Op de terugweg kies ik bijvoorbeeld het pad langs de eendenvijver of ga ik nog een halfuurtje naar de bibliotheek.”
Anita praat vrijwel continu tegen Feike en heeft daardoor heel wat bekijks. “Soms denken mensen dat ik blind ben en dan staan ze wel even raar te kijken als ik Feike onder mijn arm neem en de trein in stap, terwijl mijn man ernaast staat en geen vinger uitsteekt om te helpen.”
Feike had in het begin problemen met autorijden en werd steeds wagenziek. Maar ‘niet kunnen’ past niet in het woordenboek van een blindengeleidehond. Samen met de trainer van KNGF Geleidehonden bedacht Anita een plan om Feike over haar wagenziekte heen te helpen. “We hebben geprobeerd autorijden steeds aan iets leuks te koppelen door bijvoorbeeld de auto te pakken voor het kleine stukje van ons huis naar het park. Dat gaf Feike het idee dat autorijden leuk is en zo kon ze er aan wennen. Het heeft even geduurd, maar inmiddels vindt Feike ook langere ritten geen probleem meer.”
Liefdewerk
De kosten voor voeding en dierenarts worden vergoed, maar Anita’s man Paul vertelt dat het gezin aardig toelegt op de jonge huisgenootjes. “Voor het geld moet je het duidelijk niet doen. Een hond kost gewoon geld, dat is nou eenmaal zo. Maar de pups geven er genoeg voor terug. En ook ik ben trots als een hond klaar is voor de opleiding. Ik mopper alleen soms als het ’s avonds laat is en Anita al eerder moe naar bed is gegaan. Ik moet dan twee keer naar buiten, eerst met Tessa en dan met Feike. Die twee samen uitlaten mag niet, want dan bestaat het gevaar dat Feike zich ‘verschuilt’ achter Tessa in plaats van haar eigen boontjes te doppen. Terwijl zelfstandigheid een van de belangrijkste eigenschappen van een geleidehond is.”
Anita knikt instemmend: “Zo trainen we de pups ook al van jongsaf aan in ‘vooruitlopen’. Een geleidehond loopt immers altijd enkele passen voor zijn baasje uit. Ook moet hij situaties kunnen inschatten en zijn baasje waarschuwen als er gevaar dreigt, bijvoorbeeld in het verkeer. Nu is dat meer iets voor de opleiding, maar in het puppypleeggezin wordt er al wel een begin mee gemaakt. Uiteindelijk leert de hond ook obstakels te vermijden, de hoogte van luifels in te schatten en zijstraten aan te geven.”
Afscheid
Feike is bijna zover dat ze naar de opleiding kan. Over het afscheid zegt Anita: “Je weet dat het komt” en: “Je weet waar je het voor doet.” Maar als het eenmaal écht zover is, dan is het niet gemakkelijk.
Jolanda, de dochter van Anita en Paul, heeft geprobeerd zich niet teveel te hechten aan Feike. “Met Bramble, onze eerste pup, had ik een hele hechte band, dat was echt míjn hondje geworden. Zelfs toen hij al een jaar weg was, kreeg ik soms nog tranen in m’n ogen. Ik weet wel, de hond gaat niet dood, en ik weet dat de honden heel goed terechtkomen. Maar bij Perro, en nu ook met Feike, heb ik me toch maar een beetje op afstand gehouden, me minder gehecht, zodat het minder moeilijk is om afscheid te nemen.”
Na Feike wil Anita voorlopig geen nieuwe pup. “Tessa is nu dertien jaar en heeft een rustige oude dag verdiend, vinden wij. Jonge honden in huis zijn leuk, maar Tessa krijgt wel het een en ander van ze te verduren. Dus nee, even geen kleintje erbij. Ik wil wel opvang van wat oudere puppy’s gaan doen, of van blindengeleidehonden die vanwege vakantie of ziekenhuisopname van hun baas een tijdje onderdak zoeken. Er is altijd een tekort aan gastgezinnen.”
Elk jaar leidt het Koninklijk Nederlands Geleidehonden Fonds zo’n 75 honden op. Op www.geleidehond.nl of www.puppypleeggezin.nl vindt u meer informatie, onder andere over de mogelijkheid om als bedrijf of particulier een pup te adopteren.
